zaterdag 5 mei 2012

Van bedrijfscrisis tot faillissement


In de praktijk blijkt dat bedrijfsproblemen doorgaans een sluipend karakter hebben. De ondernemer herkent de signalen niet en min of meer plotseling is er sprake van een bedrijfscrisis. De stap naar het faillissement kan dan klein zijn. Daar komt nog bij dat de ondernemer in problemen vluchtgedrag vertoont. Het lijkt wel dat hij de problemen in het bedrijf niet wil zien. Alsof hij wil zeggen: het faillissement, dat kan mij nooit overkomen.

Meestal ontstaan problemen doordat er niet voldoende wordt verkocht en de ondernemer ziet geen kans om daarin verbetering aan te brengen. Een veel voorkomende oorzaak van bedrijfsproblemen is een te lage winstmarge. Er wordt dan wel voldoende verkocht maar de winst is te klein om daaruit alle kosten te kunnen betalen. De komst van een concurrent kan natuurlijk ook voor een probleem zorgen. Vaak blijkt de crisis het gevolg te zijn van uit de hand gelopen kosten, of een onverwachte tegenslag, bijvoorbeeld een slecht seizoen, of frauderende of stelende personeelsleden. .

Problemen liggen altijd op de loer; elke ondernemer dient daar alert op te zijn. Bedenk daarbij dat de MKB-ondernemer doorgaans veel kwetsbaarder is dan een (veel) groter bedrijf. Het grote bedrijf is meestal wel in staat om een stootje op te vangen. Er zijn reserves, er kan een deel van het personeel worden ontslagen, er kan gesneden worden in de kosten, er kunnen minder rendabele producten of diensten worden afgestoten. De kleinere ondernemer heeft meestal minder keus. Daarom dient ook de MKB-ondernemer bedacht te zijn op bedrijfsproblemen. Zijn er signalen zichtbaar die op mogelijke problemen wijzen, pak die dan voortvarend aan. En is het probleem al duidelijker zichtbaar, wacht dan niet af en neem direct maatregelen. Bedenk dat er in bijna elke maatregelen kunnen worden genomen. De ondernemer staat niet alleen; er zijn organisaties die graag helpen. Nee, dat hoeft geen vermogen te kosten; soms is die hulp zelfs gratis. Hoe dan ook, laat het probleem nooit uitgroeien tot een bedrijfscrisis of een faillissement.


Meest voorkomende oorzaken bedrijfscrisis en faillissement

·         Ondeskundig ondernemerschap            
·         Onvoldoende vakkennis
·         Slecht debiteurenbeheer
·         Economische omstandigheden              
·         Fraude en diefstal
·         Verouderde bedrijfsvoering
·         Overige oorzaken*
   * gezondheidsoorzaken, scheidingsproblemen,
        overige persoonlijke omstandigheden.

Definitie faillissement

De Faillissementswet zegt daarover in art. 1: “De schuldenaar, die in den toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, wordt, hetzij op eigen aangifte, hetzij op verzoek van een of meer zijner schuldeisers, bij rechterlijk vonnis in staat van faillissement verklaard”.
Waarmee gezegd wordt dat wie zijn schulden niet kan betalen, failliet wordt verklaard.
Is er sprake van
·                     Verliesgevende producten?
·                     Verliesgevende vestigingen?
·                     Onrendabele activiteiten?
·                     Te veel personeel?
·                     Fouten van de leiding?
·                     Verlies van grote klanten
·                     Externe omstandigheden?

Is het mogelijk
·         Productieprocessen te verbeteren?
·         Kosten te besparen?
·         Opbrengsten te verhogen?
·         Activa te verminderen (te verkopen)?
·         Aanvullende financiering te verkrijgen?
·         Extra zekerheden te verstrekken?
·         Managementkwaliteiten te versterken?


Hoe staat het met

·         De commerciële vooruitzichten?

·         De concurrentiepositie?
·         De vooruitzichten branche?
·         De kwaliteit van de producten?
·         Het marktaandeel? En de groei?
·         De  plaats van vestiging, is die nog steeds geschikt?



En analyseer
·         De kwaliteit van het ondernemerschap
·         De kwaliteit van het relatiebeheer
·         De kwaliteit van het personeel
·         De mogelijkheden tot samenwerking of fusie
·         De mogelijkheden van betalingsregelingen
·         De reële verwachtingen voor de toekomst


Praat met alle betrokkenen over de problemen. Leveranciers, bank, accountant, schuldeisers. Doe dat snel; als een schuldeiser het faillissement aanvraagt is er meestal geen weg terug. Neem dus actie voordat het te laat is!

Faillissement van klant zien aankomen
Een belangrijke vraag: kun je het faillissement van een afnemer (uw klant) zien aankomen? Belangrijk omdat je als leverancier flink in de problemen kunt komen door het faillissement van een grotere klant. Het antwoord op die vraag luidt (meestal) bevestigend. De ondernemer in problemen vertoont herkenbaar gedrag.

Het gedrag van de ondernemer in de bedrijfscrisis of de bijna failliete ondernemer kenmerkt zich vooral in verandering. Het gedrag verandert, te beginnen bij het betalingsgedrag. Hoe snel de ondernemer ook altijd met betalen was, als het mis gaat, wordt er langzamer betaald. Plotseling gaat de afnemer ook klagen over de geleverde producten. Niets is meer in orde en niets is er meer naar wens... Ook wordt er vaak om leverancierskrediet gevraagd.  Zelfs kan het zijn dat de afnemer plotseling grotere hoeveelheden bestelt. Er is dan meestal sprake van speciale verkoopacties waarmee de ondernemer de liquiditeitspositie in één klap wil verbeteren. Meestal is de afnemer voor niemand meer te spreken en  vlucht hij voor schuldeisers en anderen die hem willen aanspreken op openstaande facturen.

Binnen het bedrijf gebeurt er meestal ook van alles, let ook op veranderingen als: plotselinge directiewisseling, uitloop personeel, ontslag van personeel, vertrek van een compagnon, sluiting van  filialen enzovoort. Om welke verandering het ook gaat, de schuldeiser dient extra alert te zijn. Het faillissement van de klant kan  voor de deur staan.

Voor de leverancier is het van belang snel maatregelen te nemen: ga praten met de klant en win snel bedrijfsinformatie in. Als het duidelijk is dat de onderneming van de klant in grote problemen verkeert, lever dan niet meer zolang uitstaande facturen niet zijn betaald. Voordat er weer geleverd kan worden, dient er eerst duidelijkheid te bestaan over de situatie.

Deze blog is geschreven door:
Robert Jan Blom
Onderzoeker en publicist
Bedrijfseconomie
Wilt u meer informatie?
Neem dan telefonisch of via mail contact met ons op.
Adeor Bedrijfsadvies